Wat zijn de risico’s van betalingen buiten een platform of marketplace?

Iedere partij gaat er bij een transactie op een platform of marktplaats vanuit dat iedereen doet wat hij moet doen: de koper betaalt, de verkoper levert en het platform faciliteert de transactie en handelt ook de betaling af. Als dit laatste niet het geval is, en de betaling buiten het platform wordt afgehandeld, lopen alle betrokkenen serieuze risico’s. Fraude plegen wordt dan immers eenvoudiger, met alle gevolgen van dien voor de reputatie van het platform.

De risico's voor de koper

Als koper loop je het meeste risico als de betaling niet via het platform of de marktplaats verloopt. De verkoper kan ondanks de afspraak die je hebt gemaakt, ervoor kiezen het product of de dienst niet te leveren. Er is immers geen of een te zwak bewijs dat de betaling daadwerkelijk heeft plaatsgevonden. Als het mis gaat kunnen zowel de eigenaar van het platform als de betaaldienstverlener niets voor je doen. Zij zijn immers niet betrokken bij de betaling. Maar ook als je aangifte doet, zal de politie weinig voor je kunnen betekenen. Pas als er meerdere aangiftes zijn gedaan tegen een verkoper, wordt er iets ondernomen. Als je daar niet op wilt wachten kun je een geschil aanspannen.

In een rechtszaak moet je kunnen aantonen dat de verkoper niet heeft geleverd wat je hebt gekocht. Maar hoe ga je dit doen als je een schoonmaker hebt ingehuurd via een platform, en deze aangeeft jouw huis wel schoon te hebben gemaakt? Je kunt dan geen waterdicht bewijs leveren. Aangezien het naast de uitdagende bewijslast ook vaak gaat om relatief kleine bedragen, besluiten de meeste mensen dan ook er geen zaak van te maken. Dit betekent dat als een frauderende verkoper niet levert, hij of zij daar vaak mee wegkomt. Als je er als koper voor kiest om de betaling buiten het platform te voldoen, ben je dus machteloos en simpelweg overgeleverd aan de grillen van de verkoper.

Beperken van risico's voor de verkoper

Voor de verkoper ligt het risico bij het uitblijven van een betaling voor de geleverde dienst of het product. Als je dit risico wilt vermijden, kun je als verkoper verschillende dingen doen. Zo kun je een reservering maken op de creditcard van de koper zodat het alvast geld gereserveerd staat voor de betaling. Ook kun je een incassomachtiging afspreken. Verder kun je ervoor kiezen om escrow toe te passen op de levering en betaling. Dan loopt de betaling via de betaaldienstverlener van het platform en kun je als verkoper je product of dienst vasthouden tot de betaling is voldaan. Denk bijvoorbeeld aan een verhuurder van vakantiehuisjes die met escrow kan bewerkstelligen dat de code van een sleutelkastje pas wordt vrijgegeven zodra de betaling is voldaan. Of aan een verkoper op een handelsplatform die het pakketje pas verstuurd zodra de betaling is voldaan en krijgt uitbetaald nadat het pakketje daadwerkelijk geleverd is. Dit zijn bewezen manieren om de betalingsrisico’s te beperken en geeft in het geval van de verhuurder of verkoper, een prettige garantie dat de huurder of koper aan de betalingsverplichting voldoet.

Risico voor koper en verkoper: het platform gaat failliet

Een situatie waarin zowel de koper als verkoper een financieel risico lopen als het platform geen gebruikmaakt van een platform-PSP, is een faillissement. Daarom is het voor de koper en verkoper belangrijk om voorafgaand aan het handelen op een platform te controleren of dit gebeurt volgens de geldende regels. Zo moet worden voldaan aan de Europese PSD2-wetgeving. PSD2 stelt onder andere als eis dat de payment service provider (PSP) waarmee het platform werkt de betaling van de koper op een derdenrekening zet. Het geld van de betalingen komt dan nooit terecht op de rekening van het platform zelf, maar altijd op de derdengeldenrekening van de betaaldienstverlener. Daarmee kan als het platform failliet gaat de betaling eenvoudig teruggestort worden aan de koper of overgemaakt worden aan de verkoper. De curator kan dus het geld dat op de derdenrekening van de PSP staat niet opeisen om schulden van het platform te betalen.

Een voorbeeld hiervan is Plugify, een platform waarop artiesten geboekt konden worden. Doordat Plugify samenwerkte met een gespecialiseerde platform-PSP was het geld van kopers en verkopers veiliggesteld.

Lees hier meer over wat er gebeurt met de betalingen als een platform failliet gaat.

Vier risico’s die je als platform-eigenaar loopt

Als je als eigenaar van een platform besluit om betalingen buiten je platform en zonder de hulp van een PSP af te handelen, heb je te maken met vier risico’s:

1. je moet wachten op je geld (service fees)

2. er wordt helemaal niet betaald

3. je mist omzet door onderhandse betaling

4. je hebt geen inzicht in frauduleuze handelingen

Wanneer je als platform kopers via een factuur laat betalen, betekent dit helaas soms dat de factuur heel laat of helemaal niet wordt betaald. Het resultaat is dat je achter de betaling aan moet en de liquiditeit onder druk komt te staan. Je zou hiervoor een incassoproces kunnen inrichten, maar hierbij ben je nog niet verzekerd van betaling. Als de koper geen geld op zijn rekening heeft, kan de incasso immers niet worden uitgevoerd.

Onderhandse betaling voor minder omzet

Het verdienmodel van een platform is meestal gebaseerd op een percentage van een transactie of op het aantal transacties. Als gebruikers van je platform besluiten de betaling onderhands buiten het platform om te regelen, dan mis je omzet over deze transactie. Zo kan een consument een klus plaatsen op een klusjesplatform en met de klusser afspreken rechtstreeks de betaling te doen. Dit kun je voorkomen door alle betalingen via je platform te laten lopen. Daarnaast kun je de instellingen aanpassen zodat er alleen een review over de klusser kan worden geplaatst als het hele proces via het platform is gelopen.

Voor alle betrokken partijen levert het nogal wat risico’s op om buiten het platform de betaling te doen. Als platform-eigenaar wil je je omzet veiligstellen en laten groeien. Om dit te bereiken is het minimaliseren van deze risico’s en het creëren van een betrouwbaar platform voor kopers en verkopers een eerste prioriteit. Alleen dan is er een goede basis om te handelen.

Bekijk hier hoe betalingen binnen je platform en de keuze voor een platform-PSP bijdragen aan deze basis en helpen je reputatie te versterken.