Witwassen en terrorismefinanciering herkennen en aanpakken

Je denkt er liever niet aan, maar ook platformen en marktplaatsen kunnen misbruikt worden voor witwassen of terrorismefinanciering. In Nederland geldt de ‘Wet ter voorkoming van witwassen en terrorismebestrijding’ waar steeds meer partijen aan moeten voldoen. Onafhankelijk van deze wettelijke verplichting is het voor de betrouwbaarheid en de reputatie van een platform uiteraard goed om deze praktijken waar mogelijk te voorkomen. Je betaaldienstverlener speelt hierin een belangrijke rol. Hoe pakken zij dit aan en waar kun je zelf op letten?

Allereerst is het goed om te vermelden dat het zowel bij het voorkomen van witwassen als het tegengaan van terrorismebestrijding vooral gaat om het beperken van de risico’s. Helemaal uitsluiten dat het niet gebeurt, is zo goed als onmogelijk. Om een voorbeeld te geven: voor een terroristische aanslag kan een auto gebruikt worden. Als die auto via jouw (deel)platform is gehuurd, dan ben je betrokken bij terrorismefinanciering zonder dat je daar veel aan hebt kunnen doen. De reputatieschade die dit kan opleveren is wel aanzienlijk, zeker als zou blijken dat er te weinig gedaan is om ongebruikelijke transacties in kaart te brengen.

Melding maken bij de FIU

Een betaaldienstverlener heeft, net zoals andere financiële instellingen, verzekeraars, notarissen en ook autohandelaars, de plicht om bij een vermoeden van witwassen of terrorismefinanciering melding te doen bij de Financial Intelligence Unit (FIU). Deze instantie beoordeelt vervolgens of de ‘ongebruikelijke’ transactie ook ‘verdacht’ is. In dit laatste geval kan de FIU in samenwerking met politie en justitie besluiten actie te ondernemen.

Bij de FIU komen vele duizenden verzoeken binnen. Daarom kan het soms wel tot een jaar duren voordat de financiële instelling die de transactie aangaf als ‘ongebruikelijk’ melding krijgt dat een transacties als ‘verdacht’ is gekenmerkt. Volgens ons is dit veel te lang en hier ligt dan ook een flinke uitdaging voor de overheid. Lees voor meer informatie hierover, ook mijn blog: ‘Witwassen en terrorismefinanciering effectiever aanpakken voor een fractie van het geld’.

Opsporen ongebruikelijke transacties

Bij Online Payment Platform zetten we verschillende technieken in om ongebruikelijke transacties op platformen van onze klanten op te sporen. Een deel hiervan wordt ook automatisch verwerkt, zoals de wettelijke verplichting om credit card-transacties van meer dan 15.000 euro te melden bij de FIU. Een ander deel wordt handmatig gecontroleerd. Hierbij wordt gekeken naar allerlei indicatoren, waaronder patronen van transacties, afwijkende volumes of gebruikte steekwoorden. Ook meldingen (en vermoedens) van fraude en oplichting worden in deze controle meegenomen.

Daarnaast maken we door samen te werken met Sentinels gebruik van artificial intelligence om verbanden op te sporen en sneller in te kunnen grijpen. Het kan maar zo zijn, dat uit de data blijkt dat ongebruikelijke transacties voornamelijk op zondagmiddag in kort tempo achter elkaar worden uitgevoerd. Zodra deze trend bekend is, is het eenvoudiger om ongewenst gedrag op een marktplaats of platform tegen te gaan. 

Voor het melden van een ongebruikelijke transactie bij de FIU geldt een geheimhoudingsverklaring, zo staat dat in artikel 23 van de ‘Wet ter voorkoming van witwassen en terrorismebestrijding’. Je mag de verkopende of ontvangende partij op een marktplaats of platform dus niet op de hoogte stellen van de melding. Soms kan Online Payment Platform op basis van ons risicoprofiel en de algemene voorwaarden besluiten om een persoon of organisatie niet (langer) te faciliteren. Het kan dus voorkomen dat een gebruiker op jouw platform geen gebruik kan maken van onze dienstverlening. Wij mogen niet communiceren over de details hierover, maar we kunnen wel aangeven dat de gebruiker niet past binnen ons risicoprofiel.

Voorwaarden en risicoprofiel

Maar hoe bepalen wij zo’n risicoprofiel? Daar zitten nog best wat haken en ogen aan. Neem als voorbeeld een particuliere verkoper die op een marktplaats in een jaar voor 20.000 euro aan goederen heeft verkocht. Zo’n fors bedrag neigt naar zakelijk gebruik en dan moet er misschien belasting over deze inkomsten worden betaald. Online Payment Platform kan natuurlijk niet controleren of een verkoper zijn belastingaangifte netjes heeft ingevuld, maar als dit niet zo is werken wij wel mee aan belastingontduiking van de verkoper.

Een harde grens in de gebruikersvoorwaarden stellen, zoals ‘maximaal verhandelde bedrag is 19.500 euro per jaar, lost het probleem ook niet op, want een verkoper van een klassieke auto, duur designmeubel of hippe camper heeft misschien maar een transactie nodig om op een rechtmatige manier aan dit bedrag te komen. Terwijl weinig transacties ook niet hoeft te betekenen dat er geen sprake is van witwassen.

Bij Online Payment Platform gaan we uit van enkele indicatoren en aan de hand daarvan wordt een risicoprofiel opgesteld. Daarbij combineren we de verwachtingen van het type platform of marktplaats waarop de transacties plaatsvinden met de verwachtingen van een gebruiker. Bij een crowdfundplatform kunnen we misschien niet elk initiatief onderzoeken, maar bijvoorbeeld alleen degenen waar heel veel of heel hoge bedragen binnenkomen. Hier kan je als platform zelf natuurlijk ook iets in betekenen.

Eigen verantwoordelijkheid nemen

Een platform moet ook zelf goed nadenken over hoe je ongewenst en ongebruikelijk gedrag kunt tegengaan en hiervoor controles inbouwen. Organiseer bijvoorbeeld een brainstorm over hoe je misbruik kunt ondervangen, wat je wel en niet toestaat op je platform en hoe je dat controleert. We willen er immers met elkaar alles aan doen om te voorkomen dat we betrokken raken bij witwassen of terrorismefinanciering. Een bijkomend voordeel is: als je als platform extra controles ingeregeld hebt, is dit ook weer goed voor de risicobeoordeling van de betaaldienstverlener.

Meer weten over wat OPP doet om witwassen en terrorismefinanciering tegen te gaan of sparren over wat je zelf kunt doen?

Plan een afspraak met een ervaren payment specialist op het gebied van platformen en marktplaatsen.